نویں   ۰قمیص

                اج اوہدی بھین دیاں نگاہواں اوہدے ٹانکے لگے کپڑاں تے اٹک کے رہ گیاں اوہ روز ایہناں کپڑاں نوں ویکھدی سی۔ خاکی رنگ دی پتلون جیہدے تے جگہ جگہ خاکی یا اوہدے نال ملدے جلدے ٹانکے لگے ہوئے سن۔ سفید رنگ دی قمیض جہیڑی کسے زمانے وچ سفید رہی ہوئے گی پر ہن حالات دی گردش نے اوہدے تے زردی بکھیر دتی سی۔ ایس قمیض دے پھٹے ہوئے کالر حمیدہ روز دیکھدی سی پر اج اوہنوں ایویں لگ رہیا سی جویں اکرم دیا نگاہواں چیک چیک کے اوہدے نال سوال کررہیاں ہون پئی۔ ’’باجی! اسیں غریب کیوں آں؟‘‘ ’’باجی! ساڈے ماں پیو مرگئے؟‘‘ ’’خدا دا ناں کہیں رحیم رکھ دتا‘‘

                فیر حمیدہ سوچن لگ پئی اکرم نے سکول دا زمانہ تے ایہناں ای کپڑاں وچ گزار دتا پرہن تے اوہدا دسویں دا نتیجہ وی نکلن والا سی فیر اوہ کالج وچ داخلہ لوے گا تے اودوں اوہدے کول نویں کپڑے ہونے چاہیدے نیں تے۔۔۔ فیر۔۔۔

                رشیدہ دے چاچے دی شادی وی آرہی اے اوہدے تے وی نویں کپڑے ہونے چاہیدے نیں۔

                اوہ اکرم دے پھٹے ہوئے ہوئے کالر وہندی جارہی سی تے اوہنوں اپنیاں تے اکرم نوں پیش آون والیاں مصیبتاں یاد آرہیاں سن۔ کس مصیبت نال اوہناں گزارہ کیتا۔ تے اکرم نے کس مصیبت نال اپنی پڑھائی جاری رکھی۔ بھکے رہے پر کسے دے اگے ہتھ نہ پھیلائے۔

                حمیدہ دا دکھی ذہن ماضی وچ گواچ گیا۔۔۔ اوہنوں اپنے ماں پیو شدت نال یاد آون لگ پئے۔ ’’جے اوہ ہندے تے اکرم دی ایہہ حالت ہونی سی؟‘‘ ’’نئیں کدی وی نئیں‘‘

                ماں تے پہلے ای مرگئی سی تے جدوں اک مہینہ پچھوں پیو وی مرگیا اودوں مالک مکان نے کس بے دردی نال اوہناں نوں باہر کڈھ دتا سی۔ کجھ دیہاڑے تے اوہ اپنی اک سہیلی دے گھر رہی تے جدوں ایس غیر گھر  دے غیر مرداں دے ہتھ اوہدی عزت ول ودھنے شروع ہوئے مجبوراً اوہ تے اکرم اوتھوں چلے گئے کسے نوں وی دسے بغیر۔

                تے فیر سوروپئے ماہوار اک جھوپڑا نما مکان کرائے تے لے لیا۔ پیو دی موت ویلے حمیدہ دسویں تے اکرم ستویں جماعت وچ سی پر ہن حمیدہ نے پڑھانا چھڈ دتا سی اوہ ٹیوشن پڑھاندی سی۔ اوہنے اکرم نوں سکول وچ داخلہ دیوا دتا۔ سکولوں واپس آکے اکرم دی دو بچیاں نوں پڑھاندا ہندا سی۔ دو اڑھائی سو روپئے ماہوار وچ کھانا پینا پورا نئیں سی ہندا کپڑے بنان دا شوق کتھوں پورا ہندا۔

                ہن حمیدہ نے اپنی پوری توجہ بھرا دے پڑھائی تے لا دتی ہفتے وچ دو ارھائی روپے بچا لیندی سی تاں جے اکرم دی پڑھائی دیاں لوڑاں نوں پورا کرسکے۔

                فیر تن چار سال گزر گئے ایس عرصے وچ اکرم تے حمیدہ تے دو ہور بالاں نوں ٹیوشن پڑھانی شروع کردتی سی۔ اکرم دسویں دا امتحان دے کے فارغ ہوگیا سی ایس لئی اوہنوں وی کافی ویلا مل جاندا سی۔ حمیدہ نوں اکرم دے داخلے دی فکر سی۔ اوہنے اپنا تن من کٹ تے تن سو روپئے تن سالاں وچ جمع کیتے سن۔

                تے اج۔۔۔ اج جدوں اکرم دے کپڑاں نوں ویکھیا تے حمیدہ دے دل وچ اک کسک جیہی اٹھی اوہنے سوچیا پئی اک تے رشیدہ دے چاچے دی شادی اے ، کل جدوں اوہ ٹیوشن پڑھن آئی سی تے کڈے شوق نال دوہاں بھین بھراواں نوں بلا گئی سی۔ ’’جانا تے پوے ای گا‘‘ میرے کول تے امی دے کجھ صاف ستھرے کپڑے نیں پر اکرم کیہ پاوے گا؟‘‘

                تے فیر حمیدہ نے اکرم دے کپڑے سواد تے۔ سستے جیہے کپڑئے پرا کرم ایہناں کپڑاں نوں ویکھ کے کناں خوش ہویا سی تے ہن اوہ اوس دیہاڑے دا انتظار کرن لگ پیا جدوں اوہ ایہناں کپڑاں نوں پاوے گا۔ میٹرک دا رزلٹ آگیا اکرم چنگے نمبر لے کے پاس ہوگیا سی۔ اوہنے کالج وچ داخلہ لے لیا اتوار نوں  رشیدہ دے چاچے دی شادی سی تے ہفتے نوں اکرم نے پہلی واری کالج جانا سی۔

                ’’اک دن وچ کیہڑا میلے ہوجانے نیں‘‘

                ’’میں ہفتے نوں جدوں کالج جاواں گا تے سفید کپڑے ای پاکے جاواں گا۔ تے اگوں اتوار نوں شادی اے‘‘

                تے فیر ہفتہ وی آگیا۔ اوہنے سفید کپڑے پائے تے کالج جاون لئی تیار ہوگیا بھین اوہنوں دروازے تک چھڈن لئی آئی اوہ رو رہی سی تے اوہدیاں اکھاں وچ ڈگن والے ہنجو خوشی دے سن یا خورے بیتے ہوئے بے رحم لمحاں نوںیاد کرکے اوہدیاں اکھاں نمناک ہوگیاں سن۔

                اکرم جدوں کالج دے گیٹ تے اپڑیا تے اوہنے اپنے آپ نوں تنہا محسوس کیتا کوشش دے باوجود اوہنوں اپنے سکول دا کوئی منڈا نہ مل سکیا۔ آخر اوہ منڈیاں دی بھیڑ وچ ٹائم ٹیبل نوٹ کرن لئی نوٹس بورڈ ول ٹرپیا۔ ایتھے سیکنڈ ایئر تے تھرڈ ایئر دے بوہت سارے طالب علم فسٹ ایئر دے منڈیاں نال مذاق کررہے سن۔           کسے نوں دھکا دتا۔۔۔ کسے تے سیاہی سٹی، کسے نوں جاندیاں منڈیاں نے گھیر لیا تے اوہدے سر تے ٹھونگے مارن لگ پئے کسے نوں لیٹرین وچ بند کردتا۔ غرض جس منڈے تے شبہ ہوجاندا ای پئی ایہہ فسٹ ایئر وچ پڑھدا اے اوہدی خوب درگت بناندے۔

                                اکرم دے سفید کپڑے تے نویں فائل ویکھ کے پنج چھ منڈے اوہدے ول ودھے اک دے ہتھ وچ دوات سی تے دوجے دے ہتھ وچ FYF فسٹ ایئر فول دی مہرسی جیہڑی آلو تے بنی ہوئی سی۔ اک نے اکرم کولوں پچھیا ’’ان وچ گروپ ڈویوریڈ‘‘

                ’’آئی ہیوناٹ نوٹڈمائی گروپ اینڈ ٹائم ٹیبل‘‘

                (I have not noted my group and time table)

                ’’اوئے فیر تے فسٹ ایئر پڑھنا ایں‘‘ اک منڈا بولا تے اوہنے روشنائی ایہدے کپڑاں تے ڈول دتی تے دوجے نے FYF دی مہر اکرم دی قمیض تے ثبت کردتی فیر اوہ ایس بھیڑ وچ غائب ہوگیا۔

                بوکھلائے ہوئے اکرم نے جدوں اپنی قمیض دیکھا تے دور تک روشنائی اوہدی قمیض وچوں رسدی ہوئی اوہدی پتلون دے کافی حصے نوں دی داغدار بنا چکی سی۔ ’’ایہہ تے سفید کپڑے سن‘‘ ’’ہن کیہ میں ۔۔۔‘‘ ’’باجی نے کڈی چاہت نال بنائے سن‘‘

                تے فیر اوہدیاں اکھا ں وچوں ٹپکے ہوئے ہنجواں نے قمیض دی سیاہی نوں ہور پھیلا دتا۔ تے جدوں اوہ پرنم اکھیاں نال گھر پہنچاتے اپنی بھین نوں اپنی ہچکی بھری آواز وچ اوہ صرف ایہو کہہ سکیا ’’باجی! اسیں شادی وچ شریک نئیں ہوسکدے‘‘