سرونہہ دے پھل

                جدوں تک پنڈ دی فضا وچ سرونہ دے پیلے پیلے پھل لہلہاندے رہن گے میں شمودی یاد کدی اپنے دل وچوں نئیں کڈھ سکاں گا۔ شمو جیہڑی خود اک پھل سی۔ اک سدا بہار پھل۔۔۔ جس دے پیکر وچ میں گرمیاں دی تپدی دوپہر نوں خوشبو سنگھی سی جیہڑی پنڈ دے لوک سردیاں وچ فجر ویلے صرف سرونہہ دے کھیتر ولوں آون والی ہوا واں وچ ای سنگھ سکدے نیں۔ ایہہ خوشبو اوہدے جسم وچ کس بھری سی، میں اج تک نئیں جان سکا خورے ایہدی وجہ ایہہ سی پئی جدوں میں اہنوں تکیا سی اودوں سرونہہ دے پھلاں تے وی جوانی سی۔  ایس توں پہلاں میں سرونہہ دے پھل تکے ای کدوں سن۔۔۔ ! ایہہ تے ابا جان نوں نجانے کیویں زندگی وچ پہلی واری خیال آگیا پئی میں وی کوئی ذمہ داری دا کم کرسکدا واں جیہڑا اوہناں نے مینوں امتحان توں فارغ ہندیاں ای اپنے پنڈ دی زمین تے جیہڑی کئی سالاں توں مزار عیاں دے رحم وکرم تے سی دیکھ بھال لئی بھیج دتا۔ میرے جئے سوسائٹی پسند لئی پنڈ کیہ سی؟ اک چڑیا گھر۔۔۔ میں چڑیا گھر دے اک اک جانو رنوں ویکھیا پر کسے نے وی میرے ول متوجہ ہوندی ضرورت محسوس نہ کیتی۔ زندگی سچ مچ اوہناں لئی اک پنجرہ بنی ہوئی سی جیہدے تے لگی ہوئی غربت، جہالت، روایت تے توہم پرستی دیاں آہنی سلاخاں اینیاں اچیاںہوگیاں سن پئی کوئی وی جانور بیچارہ کوشش دے باوجود ایہناں نوں ٹپ نئیں سکدا سی۔ میں چڑیا گھر دی ہر خوبصورت چڑی نوں دانہ پان دی کوشش کیتی پر پنڈ دیاں چڑیاں۔۔۔ اوہ تے دانہ کھانا جاندیاں ای نئیں سن۔ میںچڑیا گھر دے ہر جانور توں بیزار ہوچلا ساں کہ میرے خاموش دل دے تاراں اک رسیلا نغمہ چھڑن لگ پیا تے میری روح اک نویں لذت توں آشنا ہون لگ پئی۔

                ہوسکدا اے پئی میں اپنی زندگی دے وڈے وڈے واقعات نوں بھل جاواں پر میں اوس شام نوں کدی وی فراموش نئیں کرسکا نگا جس شام دن بھر دا تھکا ماندہ سورج ہولے ہولے مغرب دے سینے وچ اتر رہیا سی تے اوہ میرے سامنے کھڑی سی اوہدے چھوٹے چھوٹے ننگے پیراں دے نیڑے گڑدیاں بے ڈھنگیاں روڑیاں کھلریاں پیاں سن تے نیڑے ای اوہ گھڑا وی پیا سی جنھوں کچھ چر پہلاں اوہ اپنے سر تے رکھ کے روں دے گا لے طراں ہلکا پھلکا ظاہر کردیاں پنڈ نوں جان والی پگڈنڈی تے مر جانا چاہندی سی۔ ہن نیڑے ای کھلوتا ساڈی زمیناں دا منشی جس اوہنوں رستے وچ روک تے گھڑا دکھا ون نوں کہیا سی تے فیر اوہدے انکار تے آپ ای اگا نہہ ودھ کے گھڑا اوہدے سرتوں لاہ کے زمین تے انڈیل دتا سی۔ غصے بھریاں نگاہواں نال اوہنوں گھوردیاں ہویا مینوں کہیاسی۔

                ’’ویکھیا چھوٹے بابو! میں کہندا ساں ناں پئی ایہہ لوک بڑے بے ایمان ہندے نیں جے میں ایہنوں رستے وچ روک لینیدا تے اج ایہہ ست اٹھ سیر گڑ مارگئی ہندی‘‘ پر یقین کرو میں اوس ویلے ’’گڑ مارجانے‘‘ جئے محاوراں توں میلاں دورساں۔ میریاں نگاہواں تے اوس شاہکار قدرت تے جم کے رہ گیاں سن۔ اوس سروقامت دیاں بھریاں بھریاں گلہاں تے دودھ، ماکھی تے گلاب دی آمیزش دا گمان ہندا سی۔ ستواں نک، گلاب دیاں دو مہکدیاں ہویاں پنکھریاں دی طراں خوبصورت گلابی ہونٹ تے اکھاں۔۔۔ اوہدیاں اکھاں تے میری شہر والی ایس محبوبہ دی اکھاں توں وی زیادہ موٹی تے دلکش ودلآویز سن جیہدے تے اک انداز دے مطابق میں تن چار ہزار روپیہ پانی دی طرح وہا چکیا ساں۔ ایس پیکر مونا لیزادے پچھے ماکھی دیاں مکھیاں سرونہہ دے پیلے بھیلاں دا منہ ایس دیوانگی تے والہانہ پیار نال چمدیاں سن پئی اوہناں دا رس نچوڑ لیندیاں سن پر اوہ ایس طلسماتی دورتوں میلاں دور سی۔ میں سوچ رہیا ساں پئی کیہ کوئی چور وی معصوم ہوسکدا اے۔ جے نئیں تے ایہدے چہرے تے ایہہ معصومیت دا نور کتھوں سمٹ آیا اے؟ مٹھاس دیاں چند روڑیاں نیں ایہدے معصوم پیراں وچ مجبوری دی اوہ زنجیر پہنا دتی سی پئی ہن اوہنوں اپنی فطری حیا دا وی کوئی حق نئیں سی۔ آہ! ایہہ غربت۔۔۔ کتنی وڈی مجبوری سے جس نے اوہنوں پھڑ کے میرے سامنے لیا کھڑ اکیتا سی ورنہ خورے اوہ اوتھے اک لمحہ وی نہ ٹھہردی۔

                ’’منشی! میں آپے ایہدے نال گل کرلاں گا توں جاسکدا ایں‘‘ زمیناں دے ایس منشی نوں جیہڑا ہجے وی اوتھے کھلوتا سی اک شان حاکمانہ نال کہیا۔۔۔‘‘

’’بوہت اچھا سرکار‘‘ منشی نے بڑی فرمانبرداری نا جواب دتا تے گردن جھکا کے چل پیا۔

                ’’کیہ میں تیرا ناں پچھ سکداں ؟‘‘ منشی دے جان توں بعد میں بڑے دھیمے لہجے سوال کیتا۔

                ’’جی میرا ناں شمو اے‘‘

                ’’بڑا پیارا ناں ہے تیرا۔۔۔ میں تعریف کیتی۔

                اک لمحے واسطے اوہدے خوبصورت گلابی ہونٹاں تے اک دلکش مسکراہٹ ابھری پر فیر اوسے لمحے غائب ہوگئی۔

                ’’شمو مینوں افسوس اے پئی منشی نے تیرے نال چنگا سلوک نئیں کیتا‘‘ میں ہمدردی جتاندیاں ہویاں کہیا۔

                ’’کوئی گل نئیں باؤ جی۔ ساڈے جئے غریباں دی قسمت اچ ای ایہو کجھ اے‘‘ اوس افسردگی نال کہیا۔

                میں کہیا ’’ایہہ نہ کہہ شمو۔۔۔ توں غریب نئیں، توں ایہناں ساریاں زمیناں دی مالک ایں‘‘ میں پیار بھرے لہجے وچ اہنوں کہیا۔

                ’’جی؟‘‘ اوہنے سوالیہ نگاہواں نال میرے ول ویکھیا۔

                ’’ہاں شمو، نوں ای ایہناں زمیناں دی واحد مالک ایں، واحد مالک۔۔۔ شمو توں اوہ خوبصورت احساس ایں جنہوں میں اپنے ول دی دھڑکن وچ وسا رکھیا اے۔ توں میری اوہو ای منزل ایں جہدی تلاش وچ میں ورھیاں بھٹکدا رہیا واں۔ توں ای تے میری اداس، ویران تے خزاں زدہ زندگی دی بہار ایں۔ کل تک ایہہ سرونہہ دے پھل تے ایہہ حد نگاہ تک پھیلا ہویا فطرت دا حسن جیہڑا میری بے تابی تے بے چینی دا مداوا نئیں بن سکا سی اج تیری رفاقت وچ اک روحانی کیف بخش رہیا اے۔ میں تینوں ہمیشہ واسطے اپنا لانگا‘‘ میں اک دم جذباتی ہوگیا ساں۔

                ’’باؤ جی تسیں مالک او تے اسیں نوکر آں۔ بھلا کدی زمین تے آسمان وی مل سکدے نیں۔ جیہڑی گل ہو ای نئیں سکدی اوہنوں کرن دا فیدہ ای کیہ اے باؤ جی۔۔۔!‘‘ اوس اداس تے بے یقین جیہی نگاہواں نال مینوں ویکھدیاں ہویاں کہیا۔

                ’’پیار اُچے  نیویں سارے فرق مٹا دیندا اے شمو۔۔۔ میں زندگی بھر تیرا رہواں گا‘‘ میں پیار نال اوہدا ہتھ پھڑ لیا۔

                شمو دیاں نگاہواں ہیٹھاں جھکدیاں چلیاں گیاں۔۔۔ فیر اسمان توں اوس پارنجانے کدی کھوج وچ سفر کرن لگ پیاں۔

                اک لمحے واسطے اوہ سب کجھ بھل گیا جیہڑا میرے گردوپیش سی۔ اوہدا خوبصورت حنائی ہتھ میں اپنے ہتھاں وچ لے کے تصور ای تصور وچ اسمان دی وسعتاں وچ محو پرواز ساں۔ مینوں ایویں لگ رہیا سی جیویں دنیا بھر دیاں خوشیاں میرے دامن وچ سمٹ آیا ہون۔ بہار میرے چاروں پاسے محوئے ر قص سی ’’کاش! وقت دی دوڑ کھلور ہوے۔ ایہہ ویلا کدی نہ گزرے تے ایہدا خوبصورت حنائی ہتھ میں ایویں ای پکڑی رکھاں‘‘ میرے دل نے سرگوشی کیتی تے کجھ دیر مگروں اوس نے ایہو جیہی آواز نال جس وچ ہزاروں حجاب لکھاں اداسیاں تے کروڑاں امیداں کھکھناں رہیاں ہون۔ منہ پھیر دیاں ہویاں کہیا۔

                ’’باؤ جی! ہن میں جانواں؟‘‘

                میں گڑدیاں کھلریاں روڑیاں اکٹھی کرن اچ اوہدی مدد کیتی تے اوہ گھڑا سر تے رکھ کے پنڈ ول جان والی پگڈٹڈی تے مڑ گئی میں اوتھے ای کھلوتا اوہنوں اودوں تک ویکھدا رہیا جدوں تک اوہ میری نظروں اوجھل نئیں ہوگئی۔

                فیر اساں ملدے رہے بہانے بہانے۔۔۔ اتفاقاً وی تے اور ادتاً وی۔۔۔ وقت گزر دا رہیا۔۔۔ تے فیر شمور دی رفاقت وچ تن ماہ دا عرصہ پرلا کے اڑگیا میری چھٹیاں ختم ہوگیاں تے ہن میں واپس شہر آرہیا ساں شمونوں سسکدا تے تڑپدا چھڈ کے۔۔۔ جس دیہاڑے مینوں واپس آنا سی اوس توں اک دیہاڑے پہلاں رات نوں شمو حسب وعدہ مینوں ملن لئی آئی اساڈیاں دوہاں دیاں اکھاں بوجھل ہورہیا سن۔ جدائی دا خیال ای ساڈے نزدیک روح فرسا سی۔

                ’’بابو۔۔۔ توں سچ مچ مینوں چھڈ کے ٹر جائیں گے؟‘‘ اوس سسکدیاں ہویاں آکھیا۔

                ’’ہاں شمو۔۔۔ مینوں ہن ضرور جانا اے اپنی تعلیم جاری رکھن لئی پر توں فکر نہ کر میں جلد ای آجاؤنگا‘‘ میں اوہدیاں پلکاں خشک کردیاں ہویاں اوہدے ڈبدے ہوئے دل نوں تسلی دتی۔ حالاں میریاں اپنیاں اکھیاں وی نم آلود سن۔

                رات اساں دونویں دنیا ومافیہا توں بے خبر ایک دوسرے نوں گلاں کہندے تے سندے رہے۔ جدوں کساناں دے ہلاں وچ جتے ہوئے بلداں دی گردناں وچ بنھیاں ہویاں گھنٹیاں نے سپیدہ سحر نمودار ہون دا اعلان کیتا تے شمو نے اجازت طلب نگاہواں نال میرے ول ویکھیا تے کہن لگی۔

                ’’ہن جانواں؟ صبح ہوگئی اے‘‘

                تے فیر اوہ چلی گئی مینوں آخری واری خدا حافظ کہہ کے۔۔۔ میں اپنے سینے وچ مٹھامٹھا درد تے اکھاں وچ ہنجو لے کے شہر آگیا۔ ہجے مینوں پند وچوں آئے تھوڑے ای دیہاڑے گزرے سن کہ پنڈ وچ ہیضے دی وبا دیاں خبراں آن لگ پیاں تے فیر اک دیہاڑے اچانک ای شمو دی موت دی خبر نے میرے کناں وچ پگھلا ہویا سیسہ پا دتا۔ شمو مرگئی۔۔۔ پر سرونہہ دے پھل اوسے طراں لہلہارہے نیں۔۔۔