پہلی گل
پاکستان ایئر فورس دی ملازمت دے دور ان رسالپور اکیڈمی دے وچ جس ویلے میں ایم۔اے پنجابی کیتا تے دل وچ ہک کرلاٹ پے گئی۔کیوں کہ پنجابی ادب بندے نوں ورثے وچ ملیا سی۔والد صاحب حافظ قرآن تے درویش منش آدمی سن۔تے پنجابی دیاں کتاباں ،ہیر وارث شاہ،سسی پنوں،یوسف زلیخا،مولوی غلام رسول،کافیاں بُلھے شاہ،کافیاں شاہ حسین،سی حرفی سلطان باہو تے بوٹے گجراتی دیاں سی حرفیاں،تے دائم اقبال دائم دی کتاب سیف الملوک وغیرہ پہلے ہی گھر وچ مو جود سن۔ایس واسطے زیادہ تر سی حرفیاںتے بارہ ماہ ۱۹۹۴ئ،۱۹۹۵ء وچ ای لکھے گئے۔
وقت گزر دار ہیا تے ۲۰۱۸ء وچ بندے نیں ایم۔فل اردو کیتا تے اردو ،پنجابی وچ لکھن دا شوق پیدا ہویا۔بقول وارث شاہ:
’’بجھی عشق دی اگ نوں وا لگی،سماں آیا ای شوق جگاونے دا ‘‘
پنجابی غزلاں زیادہ تر ۲۰۱۸ تے ۲۰۱۹ وچ لکھیا ں گئیاں۔کتاب دا ناں’’دکھاں دی پنڈ ‘‘میرے اپنے ذہن دی پیداوار اے۔دنیاں دُکھّاں تے مصیبتاں دا گھر اے۔دنیا تے بھانویں کوئی جیڈا وی سکھی ہووے ،کوئی نہ کوئیدکھ ہر اک نوں ضرور ہوندا اے۔سیانے آکھدے نیں’’دکھاں توں بعد ای سکھ ملدے نیں‘‘۔جے دھپ ہے تے چھاں ہے،جے رات ہے تے دن ہے،جے ہنیرا ہے تے چانن ہے۔پھل بڑے نازک تے خوشبوواں دیون والے ہوندے نیں پر کنڈیاں توں خالی نہیں ۔ایس واسطے سکھاں دا صواد وی دکھاں توں بعد ہی اوندا اے۔
’’یار میرا جے دکھ وچ راضی، میں سکھ نوں چلھے پاواں‘‘
جے بندے نوں کوئی وی دکھ نہ ہووے تے وقتِ نزع تاں گیا ہی کدائیں نہیں۔
ساڈے با بے آدم نوں رب نے جنت وچوں کڈھ کے تے زمین تے چا سٹیا۔گویا جنت وچوں نکل کے ہک قسم دے دوزخ وچ آ گئے،تے نال ہی’’دکھاں دی پنڈ ‘‘سر تے آ گئی۔اﷲ پاک نے اپنے ساریاں پیاریاں پیغمبراں نوں دکھ دے کے آزمایا۔وصل دیاں لذتاں وی ہجر فراق توں بعد ای صواد کر دیاں نیں۔
سقراط نے زہر دا پیالہ پی لیا۔حضرت عیسیٰ علیہ السلام نوں(بقول عیسائیاں دے)سولی تے چڑھا دتا گیا۔حضرت یو نس ؑ ڈھبرے دے ڈھڈھ وچ چلے گئے۔حضرت زکریاؑ نوں آرے نال چیر دتا گیا۔خود حضرت محمد ؐ دے والدِ محترم آپؐ دی پیدائش توں پہلے ہی فوت ہو گئے۔کچھ عرصہ بعد والدہ وی اﷲ نوں پیاری ہو گئی تے آپؐ دی سانبھ پال دا ذمہ آپؐ دے دادا نے اٹھا لیا۔دادے دی وفات توں بعد اٹھ سال دی عمر وچ آپؐ نوں آپؐ دے سکے چاچے حضرت ابو طالب نے سانبھیا ،پالیا۔
ہک واری حضرت عائشہ ؓ نے آپؐ نوں پچھیا ’’اے اﷲ دے رسولؐ!ایہہ گل دسو کہ زندگی وچ سب توں زیادہ مصیبتاں ،تھوانوں کس وقت آئیاں نے‘‘ایہہ گل سن کے آپؐ نے اپنی کنڈ توں جھگاہٹایا تے حضرت عائشہؓ ایہہ ویکھ کے حیران رہ گئیاں کہ زخم ٹھیک ہوون توں بعد وی آپؐ دی کنڈ تے زخماں دے ٹوئے بنے ہوئے سن ۔ایہہ سب کجھ طائف دے سفر دے دوران ہویا۔
ساڈے وطن پاک و ہند وچ امن دا پر چار کرن والے مہاتما بدھ نے وی ایس دنیا نوں دکھاں تے مصیبتا ں دا گھر آکھیااے۔خود قرآن نے وی فرمادتا:’’لَقَد خَلَقناالا انسانَ فِی کَبَد‘‘
اساں انسان نوں مشکل وچ پیدا کیتا ۔انسان دی زندگی دکھاں تے مصیبتاں وچ گزر دی اے ۔میں وی جدوں ایس دنیا نوں غور نال ویکھیا تے پتا لگا بھئی میرے طرح دنیا تے بڑے بڑے بندیاں نے ’’دکھاں دی پنڈ‘‘سر تے چائی ہوئی اے۔کسے جگہ سی حرفیاں وچ ایہہ فقرہ لکھیا سی:
’’یار حنیف روزی دے صدمے کھا گئے سوچ وچاراں نوں‘‘
غریب بندے نوں کوئی ہو ر دکھ ہووے یا نہ ہووے ،روزی کمان دے دکھ ضرور اٹھانے پوندے نیں۔آخر تے میں ڈاکٹر عبدالرزاق ،جناب محترم ظفر اقبال وسیر،گورنمنٹ ہائی سکول اڑکانہ وسیراں،۳۷۴ گ ب ،جناب محترم ریاض خلجی ،جناب ملک ناصر کھیچی(کھیچی کلاتھ ہائوس بچیانہ)،جناب ڈاکٹر نصیر احمد نارو، جناب محترم وارث علی وارث، محمد فاروق،ؔظہور احمد،فرحان منشا تے حمزہ شریف(داتا نگر بچیانہ) تے جناب ملک شہباز(پی ٹی سی ایل ،فیصل آباد)دا بے حد شکر گزار ہاں جنہاں مینوں ایس کتاب دے لکھن تے چھپاون وچہ بے حد ہمت تے حوصلہ دتا۔میں اپنی اہلیہ تے اپنے بچیاں دا وی شکر گزار ہاں جنہاں خود تاں پڑھن ولے ایڈی خاص توجہ نہیں دتی ،پر مینوں پر سکون ماحول دتا تے لکھن دا موقع فراہم کیتا۔
امید ہے کہ ایہہ کتاب عوام نوں بڑی پسند آوے گی تے ہر دل دی آواز بنے گی۔
دعا گو ملک محمدحنیف کھوکھر